20 NISAN / APRIL 20

Sabah ana kamptan uzaklasip yakinlardaki bir dag olan Pumori’nin 5800 metredeki 1. kampina kadar yurumeye karar verdik. Herkesin ihtiyaci vardi bu yuruyuse. Pek konusmadik. Zaten ana kampta butun gun Sherpalarin toplantisi olacakti, belki olay cikar diye de uzaklasmak istedik. Daha dogrusu bize oyle onerdiler. Cok kederli ama ayni zamanda gergin bir ortamdi. Cok fazla detayi olan bir konu, onlari daha sonra belki uzun uzun yazarim. Cok fazla dinamigi olan, cok farkli kesimden kulturden insanin bir parcasi oldugu bir durum bu. Yillardir bu endustriyi calisiyorum, daha da enteresanlasamaz derken ne kadar yanildigimi goruyorum. Enteresanliktan olumleri kastetmiyorum tabi ki, sonrasinda olup bitenleri, konusulanlari, tavirlari… cok-aktorlu, cok-bilesenli, cok-seviyeli bir sistemden bahsediyoruz. Populer basindaki klise laflardan anlasilacak bir durum degil. Neyse… 

Pumori 1. kampa vardigimizda kayalarin uzerine oturduk ve manzarayi icimize cektik. Gozumuzun onunde neler yoktu ki: Everest’in kuzey gecidi ve kuzey sirti rotasi, kuzey bati rotasi, Khumbu rotasi, Lhotse zirvesi, ve Nuptse zirvesi… Bulutlar aralaninca biraz daha, taa gerilerden AmaDablam da gosterdi cehresini.

Yuruyus sonrasi kampa geri dondugumuzde de yine kederli ama ayni zamanda gergin ortam devam ediyordu. Aksam yemegi sirasinda toplantida neler konusuldugunu ve bu konusulanlarin bizim icin ne demek olacagini ogrendik. Sherpalarin cogunlugu dagin bu sene “soguk” oldugunu dusunduklerinden tirmanisa devam etmek istemiyorlardi. Ve Nepal hukumetinden daha fazla odeme bekliyorlardi. Nepal hukumeti tirmanicilardan kisi basi 10 bin dolar aliyor - bu para sadece tirmanis izni parasi. Bunun karsiliginda da daha once bahsettigim buzul doktorlari denen Sherpalar, buzul catlaklari uzerine sabit hat ve merdiven koyuyor 1.kampa kadar olan kesimde. Ama duzenli bir maaslari yok ve tirmanicilarin odedigi tirmanis izni parasinin yaninda aldiklari para cok komik. Sanirim 400-500 dolar gibi birsey ve hersene bu buzul can aliyor. Hukumet yine cok komik bir sigorta oduyor geride kalanlara. Gerginligin en onemli sebeplerinden biri de bu. 

..................................................

We decided to get away from base camp and walk to nearby Pumori’s Camp 1. We needed this for sure. There was not much talking within the team. We wanted to be away since there was going to be a potentially tense Sherpa meeting - actually we were told to get away. Very sad and very tense atmosphere and a very complex situation - I may write about it with my perspective soon. Too many dynamics involving too many actors. I have been studying this industry for a long time now and just I thought I figured it out, I am realizing I didn’t get it all. I don’t mean the 16 deaths of course but the talks, attitudes etc, in the aftermath of the event. Multiple actors, multiple dimensions, multiple levels, etc. May not be understood clearly from popular press. Anyway…

At Pumori’s camp 1, we sat on the rocks and inhaled the view: Everest north col, north ridge, north-west route, Lhotse summit, Nuptse summit. From my angle, Nuptse looked the craziest of all. And when the clouds cleared out a bit more, there was AmaDamblam in the distance.

When we walked back to base camp, the air was still tense. During dinner, we learned what this all meant for us. Sherpas thought that the mountain was “cold” this year and didn’t want to continue the climb. And they demanded more payments from Nepalese government which takes $10K per person permit fee from foreign climbers in exchange for icefall doctors putting up ladders and fixing lines across Khumbu unto Camp 1 or so. They don’t have regular salaries and they get something like $400-500 with an equally low insurance money in case of an accident. This is the most important aspect of their protest which is now very political in addition to the lost lives.

Pumori'den manzara / Views from Pumori

Ana kamp / Base camp